Skip to main content
Surveillance
Self-Defense

Tại sao siêu dữ liệu quan trọng

Cập nhật lần cuối: August 10, 2015

This page was translated from English. The English version may be more up-to-date.

Trong bối cảnh của việc truyền thông số, siêu dữ liệu tương đương với cái phong bì – nó là dữ kiện về những thông tin bạn gửi và nhận. Hàng tiêu đề email, độ dài của cuộc trao đổi, và địa điểm bạn đang đứng khi liên lạc (cũng như với người nhận) tất cả là những loại siêu dữ liệu. Siêu dữ liệu thường được mô tả như là tất cả các thứ ngoại trừ nội dung trao đổi của bạn.

Trước giờ, siêu dữ liệu không được bảo vệ pháp lý trong một số quốc gia - kể cả Hoa Kỳ - so với nội dung liên lạc. Cảnh sát ở nhiều quốc gia có thể lấy được danh sách những ai bạn gọi điện trong tháng rồi, chẳng hạn, dể dàng hơn là xin trát tòa để nghe lén đường giây điện thoại của bạn.

Những nơi thu thập hay đòi truy cập siêu dữ liệu, như chính quyền hay công ty viễn thông, lập luận rằng việc tiết lộ (và thu thập) siêu dữ liệu là chuyện không đáng kể. Rất tiếc, lập luận này không đúng. Ngay cả một phần nhỏ của siêu dữ liệu có thể giúp soi rọi vào đời tư của ai đó.  Hãy xem xét coi siêu dữ liệu để lộ ra những gì đối với chính quyền và công ty thu thập nó:

  • Họ biết bạn gọi đến một đường giây điện đàm chuyện tình dục lúc 2:24 sáng và nói chuyện 18 phút. Nhưng họ không biết bạn nói chuyện gì.
  • Họ biết bạn gọi đường giây nóng ngăn ngừa tự tử từ cây cầu Golden Gate. Nhưng nội dung cú gọi thì vẫn là bí mật.
  • Họ biết bạn nhận được email từ một dịch vụ thử nghiệm HIV, rồi gọi cho bác sĩ của bạn, rồi truy cập vào trang mạng của nhóm hỗ trợ HIV nội trong vòng một giờ. Nhưng họ không biết nội dung email là gì và bạn nói gì trên điện thoại.
  • Họ biết bạn nhận email từ một nhóm hoạt động cho quyền tự do mạng với tiêu đề “Còn 52 tiếng đồng hồ để ngưng SOPA” và bạn gọi vị dân cử của mình liền sau đó. Nhưng nội dung của các trao đổi đó vẫn an toàn không bị chính phủ dòm ngó.
  • Họ biết bạn gọi một bác sĩ phụ khoa, nói chuyện nửa tiếng, rồi tìm kiếm trên mạng số điện thoại của văn phòng phá thai ở địa phương sau đó trong ngày. Nhưng không ai biết bạn nói chuyện gì.

Bảo vệ siêu dữ liệu để không bị thu thập từ phía ngoài là một vấn đề rất khó về mặt kỹ thuật, bởi vì các phe thứ ba thường cần đến siêu dữ liệu để có thể nối kết thành công việc thông tin liên lạc của bạn.  Cũng như nhân viên bưu điện phải đọc được bên ngoài phong thư, các thông tin liên lạc số thường cần được đánh dấu với nguồn gửi và điểm đến. Công ty điện thoại di động cần biết ước lượng điện thoại bạn đang ở đâu để mới có thể nối cuộc gọi đến đó.

Những dịch vụ như Tor và các chương trình còn đang thử nghiệm như Ricochet hy vọng giới hạn lại số lượng siêu dữ liệu sản sinh ra bởi các phương cách thông tin liên lạc trên mạng. Cho đến khi luật pháp được bổ túc để đối xử nghiêm chỉNh hơn với siêu dữ liệu, và các công cụ giới hạn siêu dữ liệu trở nên phổ thông hơn, cách tốt nhất hiện nay bạn có thể làm là ý thực ra những siêu dữ liệu gì bạn chuyển tải khi thông tin liên lạc, ai truy cập được các dữ liệu đó, và dùng chúng như thế nào.