Skip to main content
Surveillance
Self-Defense

Verilerinizi Güvende Tutmak

Son güncelleme: November 11, 2019

This page was translated from English. The English version may be more up-to-date.

Eğer yanınızda bir akıllı telefon, dizüstü bilgisayar, ya da tablet varsa, yanınızda büyük miktarda veri taşıyorsunuz demektir. Sosyal kişi listeleriniz, gizli haberleşmeleriniz, kişisel dökümanlarınız ve fotoğraflarınız (ki bunların çoğu düzinelerce, hatta binlerce insanın gizli bilgilierini de içerir) dijital cihazlarınızda sakladığınız verilerden bazılarıdır. Bu kadar çok veriyi sakladığımız ve taşıdığımızdan ötürü, bunları güvende tutmak oldukça zordur - zira bu bilgilerin çalınması göreceli olarak kolaydır.

Verilerinizi, ülke sınırlarını geçerken, sokakta, veya evinize giren bir hırsızın çalması sonucu kaybedebilirsiniz. Fiziksel cihazınızı kaybettiğinizde veya çaldırdığınızda, verilerinizi korumak için daha önce eklediğiniz şifre , PIN, veya el hareketleri gibi koruma yöntemleri işe yaramayabilir. Bu tarz kilitleri aşmak göreceli kolaydır, zira verileriniz cihazınızda kolayca okunmaya hazır bir halde tutulur. Cihazınızı ele geçirmiş bir kişinin verilerinizi kopyalamak veya incelemek için yapması gereken tek şey, cihazın hafızasına direkt olarak ulaşmaktır.

Tüm bunlarla birlikte, cihazınızı ele geçirip içindeki tüm sırları ifşa etmek isteyen kişilerin işini zorlaştırabilirsiniz. Dosyalarınızı güvende tutmak için yapmanız gerekenleri aşağıda sizin için derledik.

Verilerinizi Şifreleyin anchor link

Şifreleme kullanırsanız, şifrelenmiş bilgileri çözmek için cihazınızı çalan kişi hem cihazın kendisine, hem de daha önce belirlediğiniz parolaya ihtiyaç duyar. Bu yüzden birkaç klasörü şifrelemek yerine, verilerinizin tamamını şifrelemek en iyi yöntemdir. Akıllı telefonların ve bilgisayarların çoğu, tam disk şifrelemesini bir seçenek olarak sunar.

Akıllı telefonlar ve tabletler için:

  • Android cihazınızı ilk defa çalıştırdığınızda, "Security" (Güvenlik) başlığı altında cihaz size tam disk şifrelemesi seçeneğini sunar.
  • Apple cihazlarında (iPhone veya iPad gibi) bu seçenek "Data Protection" (Veri Koruması) başlığı altında sunulur ve cihazınız için bir parola belirlerseniz bu koruma otomatik olarak sağlanır.

Bilgisayarlar için:

  • Apple, macOS işletim sistemiyle birlikte gelen FileVault isimli bir özellikle tam disk şifrelemesini destekler.  
  • Linux dağıtımları genellikle sisteminizi ilk kez kurduğunuzda tam disk şifreleme özelliğini size sunar ve önerir.
  • Windows, Vista ve sonraki sürümler için BitLocker isimli bir uygulama ile tam disk şifrelemesini destekler.

BitLocker isimli uygulamanın kodu kapalı ve firmaya özeldir. Bu yüzden bağımsız araştırmacıların bu uygulamanın güvenliği hakkında net bir şey söylemesi oldukça güçtür. BitLocker kullanmak, Microsoft'a güvenmenizi gerektirir. Eğer BitLocker veya Windows'taki bir güvenlik açığından faydalanabilecek ve bunları önceden bilmesi mümkün olan bir düşmandan çekiniyorsanız, GNU/Linux veya BSD gibi açık kaynak kodlu alternatifleri kullanmayı düşünün. Açık kaynak kodlu alternatifleri kullanmaktan yana bir karar alırsanız, Tails ya da Qubes OS gibi güvenlik saldırılarına karşı özellikle güçlendirilmiş dağıtımları kullanabilirsiniz. Eğer herhangi bir sebepten ötürü Windows kullanmak zorundaysanız, BitLocker'a alternatif olarak Veracrypt ismindeki uygulamayı kullanarak da sabit sürücünüzü şifreleyebilirsiniz.

Unutmayın: Kullandığınız cihaz veya uygulama ne olursa olsun, şifrelemeniz ancak kullandığınız parola kadar güçlüdür. Eğer bir kişi cihazınızı ele geçirdiyse, bu kişinin parolanızı tahmin etmesi için elinde istemediği kadar zaman vardır. Güçlü ve akılda kalıcı şifreler yaratmanın en etkili yollarından biri "dice" (zar) ile kelime listesinden rastgele kelimeler seçmektir. Birlikte, bu kelimeler passphrase'inizi oluşturur. Passphrase, normal bir paroladan daha uzun olan, farklı kelimelerin birleştirerek oluşturduğu uzun bir paroladır. Güçlü parolalar yaratmak için daha detaylı bir bilgi almak istiyorsanız Güçlü Parolalar Yaratmak isimli rehberimize göz atın.

Akıllı telefonlarınızda veya mobil cihazlarınızda kullanmak için uzun bir şifre yaratmanız gerçekçi olmayabilir. Şifreleme, cihazınıza karşı sıradan erişimleri engellemek için faydalı olsa da, gerçekten gizli kalması gereken verilerinizi fiziksel olarak gizli tutarak, veya bunları daha güvenli bir cihazda saklayarak düşmanlarınızdan koruyabilirsiniz.

Güvenli bir Cihaz Yaratın anchor link

Güvenli bir ortam yaratmak ve bunu korumak zor olabilir. En iyi ihtimalle parolalarınızı, alışkanlıklarınızı, hatta ana bilgisayarınızda veya cihazınıda kullandığınız uygulamaları değiştirmeniz gerekir. En kötü ihtimalle ise bilgi güvenliğiniz veya güvenlik uygulamalarınızın doğruluğu hakkında sürekli düşünür ve endişe duyarsınız. Yaşadığınız problemlerin farkında olsanız bile, haberleşmeniz gereken insanların güvenli olmayan uygulamalar kullanmasından ötürü, kendiniz için doğru olan uygulamaları kullanma şansına sahip olamayabilirsiniz. Örneğin, bir iş arkadaşınız, yolladığı e-posta ekini açmanızı isteyebilir. Düşmanlarınızın bu e-postayı arkadaşınızdan geliyormuş gibi göstererek size kötü amaçlı yazılım yollayabileceklerini bilmenize rağmen, sosyal sebeplerden ötürü arkadaşınızın isteğini yerine getirebilirsiniz.

Peki bu sorunların çözümü nedir? Önemli verilerinizi veya haberleşmelerinizi daha güvenli bir cihazda koruma altına almayı düşünebilirsiniz. Güvenli olarak belirlediğiniz bu cihazda, gizli bilgilerinizin asli kopyasını saklayabilirsiniz. Böyle bir karar verirseniz, bu cihazınızı sürekli değil, zaman zaman kullanın ve cihaz üzerinde yapacağınız işlemleri yapmadan önce iki defa düşünün. Eğer bir dosya eki açmak ya da güvenli olmayan bir uygulama çalıştırmak istiyorsanız, başka bir cihaz kullanın.

Ek bir güvenli bilgisayara sahip olmak sandığınız kadar pahalı bir seçenek olmayabilir. Nadiren kullanılan ve yalnızca birkaç uygulama çalıştıran bir bilgisayarın hızlı veya yeni olması şart değildir. Modern bir dizüstü bilgisayara ya da telefona vereceğiniz paranın küçük bir bölümüyle eski bir netbook alabilirsiniz. Ayrıca eski cihazlar, yeni cihazlara nazaran Tails gibi güvenli uygulamalarıyla daha uyumludur, bu da sizin avantajınızadır. Ancak bazı tavsiyeler her zaman geçerlidir. Cihazınız için yayınlanan yazılım güncellemelerini kurarak cihazınızı her zaman güncel tutun. Bu güncellemeler genellikle saldırıların faydalanabileceği eski kod tabanındaki güvenlik açıklarını kapatır. Eski olan bazı da işletim sistemlerinin güvenlik için bile olsa artık desteklenmeyebileceğini ise unutmayın.

Yeni Bir Bilgisayar Kurarken, Bilgisayarımın Güvenli Olması İçin Neler Yapabilirim? anchor link

  1. Cihazını saklı tutun ve nerede sakladığınızı kimseye söylemeyin. Bilgisayarınıza birinin erişmesi durumunda bu durumdan haberdar olabileceğiniz, kilitli dolap muadili bir yer seçmeye özen gösterin.
  2. Bilgisayarınızın sabit sürücüsünü güçlü bir parolayla şifreleyin. Böylece bilgisayarınız çalınsa bile verilerinizin parolanız olmadan okunamayacağından emin olursunuz.
  3. Tails benzeri güvenlik ve gizlilik merkezli bir işletim sistemi kullanın. Sıradan yaşantınızda açık kaynak kodlu bir işletim sistemi kullanmanız mümkün olmayabilir, ancak gizli e-postalarınızı veya anlık mesajlaşmalarınızı saklamak, düzenlemek, ya da yazmak için en güçlü güvenlik ayarları varsayılan olarak etkinleştirilmiş Tails'i kullanabilirsiniz.
  4. Cihazınızı çevrimdışı bırakın. Sürpriz olmayan bir şekilde, internet saldırılarına veya çevrimiçi takibe karşı alabileceğiniz en iyi önlem internete hiçbir zaman bağlanmamaktır. Güvenli cihazınızın yerel ya da WiFi ağlarına bağlanmadığından emin olabilir, ve cihazınıza yalnızca fiziksel medyalar aracılığıyla (DVD, USB sürücüsü gibi) istediğiniz dosyaları kopyalayabilirsiniz. Ağ güvenliğinde, bilgisayarınız ve geri kalan her şeyle aranızda oluşturduğunuz bu alana "air gap" (hava boşluğu ) adı verilir. Her ne kadar ekstrem bir çözüm olsa da, nadiren eriştiğiniz önemli bilgilerinizi (şifreleme anahtarı, parola listesi, ya da başkasının size emanet ettiği gizli bilgiler gibi) bu şekilde koruyabilirsiniz. Birçok durumda ayrı bir bilgisayar yerine gizli bir sabit sürücü almayı da düşünebilirsiniz. Örneğin, şifrelenmiş ve iyice saklanmış bir USB anahtarı, internet bağlantısı kesilmiş ayrı bir bilgisayar kadar güvenlidir (ya da değildir).
  5. Günlük kullandığınız internet hesaplarınıza giriş yapmayın. Güvenli bilgisayarınızı kullanarak internete girmeye karar verirseniz, sadece güvenli bilgisayarınız üzerinde kullanacağınız hesaplar yaratın ve IP adresinizi bu servislerden gizli tutmak için Tor kullanın (Tor için Linux, macOS, ve Windows rehberlerine bağlantılara tıklayarak ulaşabilirsiniz). Eğer bir kişi kötü amaçlı yazılım kullanarak kimliğinizi spesifik olarak hedef alıyorsa, ya da yalnızca haberleşmelerinizi dinliyorsa, farklı hesap ve Tor kullanmak kimliğiniz ve bu makine arasındaki bağlantıyı kırmaya yardımcı olabilir.

Bilgilerinizi güvenli bir şekilde saklayacak, ayrı olarak kullandığınız güvenli bir bilgisayar her ne kadar önemli olsa da, aynı zamanda düşmanlarınız için bariz bir hedef de yaratır. Örneğin bilgisayarınıza erişimi herhangi bir sebeple kaybetmeniz durumunda verilerinizin tek kopyasını da kaybetmiş olursunuz. Eğer düşmanınızın verilerinizin tamamını kaybetmenizden faydalanabileceğini düşünüyorsanız, verilerinizi tuttuğunuz bilgisayarınız ne kadar güvenli olursa olsun bunları tek bir makinede saklamayın. Verilerinizin şifreli bir kopyasını oluşturun ve başka bir yere yedekleyin.

Güvenli cihaz fikrine alternatif bir düşünce de güvensiz bir cihazdır: yani yalnızca tehlikeli bir yere gittiğinizde veya riskli bir operasyona kalkıştığınızda kullanacağınız bir cihaz. Örneğin birçok gazeteci ve aktivist, yolculuklarında yanlarına ucuz bir netbook alırlar. Bu bilgisayar bu kişilerin belgelerini, rehberlerini, ya da e-posta bilgilerini saklamaz; böylece bilgisayara el konulması veya incelenmesi durumunda oluşabilecek riskler minimalize edilir. Aynı strateji mobil cihazlar için de geçerlidir. Eğer sıradan yaşantınızda akıllı bir telefon kullanıyorsanız, yalnızca yolculuklarınızda kullanabileceğiniz ucuz bir kullan-at telefon ya da burner telefon kullanabilirsiniz.