Skip to main content
Surveillance
Self-Defense

Sosyal Ağlarda Kendinizi Korumak

Son güncelleme: October 30, 2018

This page was translated from English. The English version may be more up-to-date.

Sosyal ağlar, internette en çok ziyaret edilen sitelerin başında geliyor. Facebook'un bir milyardan, Instagram ve Twitter'ın ise yüzlerce milyondan fazla kullanıcısı bulunmakta. Sosyal ağlar mesaj, fotoğraf, ve kişisel bilgi paylaşımı için kurulmuş sitelerdir. Ancak bu siteler artık organizasyon ve ifade platformları halini almış durumda. Her bu iki aktivite de gizlilik ve anonimliğe dayanabilir.

Bu yüzden, bir sosyal ağ sitesini kullandığınızda kendinize şu soruları sormanız önemlidir: Bu siteleri kullanırken kendimi nasıl koruma altına alırım? Temel gizliliğim? Kimliğim? Arkadaş olduğum kişiler ve tanıdıklarım? Hangi bilgilerimi gizli tutmak istiyorum, ve bu bilgileri kimlerin görmesini istemiyorum?

Durumunuza göre, kendinizi sosyal ağın kendisine, sosyal ağ kullanıcılarına, veya her ikisine karşı korumak isteyebilirsiniz.

Hesabınızı Yaratırken Unutmamanız Gereken İpuçları anchor link

  • Gerçek isminizi kullanmak mı istiyorsunuz? Bazı sosyal ağların zamanla daha gevşek uyguladıkları "gerçek isim poliçesi" isminde kuralları vardır. Eğer bir sosyal ağda gerçek isminizle varolmak istemiyorsanız, olmayın.
  • Kaydolurken, sadece gerekli olan bilgileri sağlayın. Eğer kimliğinizi saklamak istiyorsanız, ayrı bir e-posta adresi ve ayrı bir telefon numarası kullanın. Bu iki bilgi de kimliğinizi açığa çıkarabilir ve farklı hesaplarınız arasında bir bağ yaratabilir.
  • Profil fotoğrafı veya görüntüsü seçerken dikkatli olun. Görüntünün çekildiği tarih ve mekan bilgilerini içerebilecek metaveriye ek olarak, görüntünün kendisi de bazı bilgileri açığa çıkarabilir. Bir görüntü seçmeden önce kendinize sorun: Bu görüntü iş yerinizin veya evinizin önünde mi çekildi? Görüntüde bir adres veya sokak tabelası mevcut mu?
  • IP adresinizin kayıt işlemi sırasında kaydedilebileceğini unutmayın.
  • Güçlü bir parola yaratın ve mümkünse iki adımlı doğrulamayı etkinleştirin.
  • "Hangi şehirde doğdunuz?" ya da "Evcil hayvanınızın ismi nedir?"   gibi parola kurtarma sorularına dikkat edin, çünkü bu soruların cevapları sosyal ağlarda bıraktığınız bilgilerden bulunabilir. Parola kurtarma cevaplarınızı kasıtlı olarak yanlış seçebilirsiniz. Parola kurtarma cevaplarına yanlış bilgiler yazmanız durumunda, bu bilgileri hatırlamanın en iyi yollarından biri bunları bir parola yöneticisine kaydetmenizdir.

Sosyal Medya Sitesinin Gizlilik Politikasını Kontrol Edin anchor link

Üçüncü partiler tarafından saklanan bilgiler bu partilerin poliçelerine tâbidir ve bu bilgiler ticari amaçlar için kullanılabilir ya da pazarlama firmaları gibi farklı firmalarla paylaşılabilir. Gizlilik politikalarının tamamını okumak imkansıza yakın bir egzersiz olsa da, verilerinizin nasıl kullanılacağını, kimlerle paylaşılacağını, ve yasal birimlerle hangi bilgilerin paylaşıldığını anlatan bölümleri okumak yararınıza olacaktır.

Sosyal ağ siteleri genellikle kâr amacı güten işletmelerdir ve sizden sıklıkla izniniz dışında veriler (nerede olduğunuz, ilginizi çeken şeyler ve tepki verdiğiniz reklamlar, "beğen" butonları gibi araçlarla ziyaret ettiğiniz başka siteler gibi) toplar. Bunları engellemek için internet tarayıcınızın ayarlarından üçüncü parti çerezleri engelleyin ve Privacy Badger gibi takip engelleyici internet tarayıcı eklentilerini kullanın. Böylece bilgilerinizin izniniz olmadan paylaşılmadığından emin olursunuz.

Gizlilik Ayarlarınızı Değiştirin anchor link

Spesifik olarak, varsayılan ayarlarınızı değiştirin. Örneğin, mesajlarınızı herkesle mi, yoksa belli bir grupla mı paylaşmak istiyorsunuz? İnsanların sizi telefon numaranız veya e-posta adresinizle bulmasını istiyor musunuz? Lokasyon bilgilerinizin otomatik olarak paylaşılmasını istiyor musunuz?

Her ne kadar her sosyal medya sitesinin kendine özgü ayarları olsa da, bu ayarlar arasında benzerlikler vardır.

  • Gizlilik ayarları genellikle şu sorunun cevabını verir: "Kim, neyi görebilir?". Burada muhtemelen varsayılan topluluk ("Herkese açık", "arkadaşların arkadaşları", "sadece arkadaşlar" vb. gibi), lokasyon, fotoğraf, rehber bilgisi, etiketleme, ve insanların profilinizi nasıl bulabileceği ile ilgili ayarlar göreceksiniz.
  • Güvenlik ayarları genellikle başkalarını nasıl engelleyeceğiniz ya da sessize alacağınız ve hesabınıza sizden habersiz erişmeye çalışan birinin olması durumunda nasıl bilgilendirilmek istediğinizle ilgili olacaktır. Bu bölümde bazen iki adımlı doğrulama ve yedek e-posta/telefon ekleme gibi alanları da bulabilirsiniz. Diğer zamanlarda ise bu ayarları hesap veya giriş ayarları bölümünde şifre değiştirme ayarlarıyla birlikte görmek de mümkündür.

Güvenlik ve gizlilik "check-up (kontrol)"ünden faydalanın. Facebook, Google, ve diğer büyük servisler "security check-up" (güvenlik kontrolü) isminde bir özellik sunarlar. Bu rehber benzeri öğreticiler basit bir dille size temel güvenlik ve gizlilik ayarlarını tanıtır ve bu özellik kullanıcılar için oldukça faydalıdır.

Son olarak, gizlilik ayarlarının değişebileceğini unutmayın. Zaman zaman bu gizlilik ayarları daha detaylı ve güçlü bir hale gelebilir; ancak tam tersi de olabilir. Geçmişte gizli olan bilgilerinizin artık paylaşılıp paylaşılmayacağına, veya sonradan eklenebilecek ayarların gizliliğinizi daha iyi koruyup korumayacağına dikkat edin ve bu değişiklikleri takip etmeye çalışın.

Farklı Profilleri Ayrı Tutun anchor link

Birçoğumuz için, farklı hesaplarımızın kimliklerini ayrı tutmak kritik bir öneme sahiptir. Bu çöpçatan siteleri, profesyonel profiller, anonim hesaplar, ve farklı topluluklardaki hesaplarımız için geçerlidir.

Telefon numaraları ve fotoğraflar, dikkat etmemiz gereken iki farklı bilgi türüdür. Özellikle fotoğraflar, ayrı tutmak istediğiniz hesaplarınız arasında bir bağ kurabilir. Bu probleme çöpçatan siteleri ve profesyonel siteler arasında rastlamak şaşırtıcı derecede olağandır. Anonimliğinizi korumak ve belli bir hesabınızın kimliğini diğerlerinden ayrı tutmak istiyorsanız, başka hiçbir yerde kullanmadığınız bir fotoğraf veya görüntü kullanın. Bu durumu kontrol etmek için Google'ın ters görüntü arama özelliğini kullanabilirsiniz. Hesaplarınız arasında bir bağlantı oluşturabilecek diğer bilgiler de isminiz (hatta takma adınız) ve e-posta adresinizdir. Bu bilgilerden bazılarını ummadığınız bir yerde gördüğünüz takdirde paniğe kapılmayın. Bunun yerine, adım adım düşünün: internetteki tüm bilgilerinizi silmek yerine, belli başlı bilgilerinize odaklanın. Bunların nerede olduklarını, ve bunlar hakkında neler yapabileceğinizi düşünün.

Facebook Grup Ayarlarını Öğrenin anchor link

Facebook grupları, sosyal eylem, tarafgirlik, ve diğer hassas aktiviteler için önemi gün geçtikçe artan bir platformdur, ve bu platformun ayarları kafanızı karıştırabilir. Grup ayarlarınız ve grubunuzdaki insanların ilgi alanlarıyla ilgili daha çok bilgi edinin ve grubunuzdaki insanlarla beraber çalışarak Facebook grubunuzu gizli ve güvenli tutun.

Gizlilik Bir Takım Sporudur anchor link

Sadece kendi sosyal medya ayarlarınızı ve davranışlarınızı değiştirmekle kalmayın. Arkadaşlarınızla potansiyel veri açıklarının sonuçları hakkında konuşarak, bunları engellemeye yönelik adımlar atın. Sosyal medya hesabınız yoksa bile, ya da kendinizi paylaşılan medyalardaki etiketlerden kaldırsanız bile, arkadaşlarınız kimliğinizi istemdışı açığa çıkarabilir, lokasyonunuzu belli edebilir, ve sizle olan bağlantılarını ortaya çıkarabilir. Gizlilik bireysel bir çaba ile değil, başkalarının çıkarlarlarını da gözetmekle mümkündür.