Skip to main content
Surveillance
Self-Defense

Güçlü Parolalar Yaratmak

Son güncelleme: October 29, 2018

This page was translated from English. The English version may be more up-to-date.

Parola Yöneticilerini Kullanarak Güçlü Parolalar Yaratmak anchor link

Parolalarınızı tekrar kullanmak tarifi ve telafisi zor bir pratiktir. Kötü amaçlı bir kişinin, farklı servislerde kullandığınız parolanızı ele geçirmesi durumunda, bu kişi kullandığınız servislerin büyük bir çoğuna izniniz olmadan erişebilir. Bu yüzden güçlü, eşsiz, ve farklı parolalar kullanmak önemlidir.

Neyse ki bu gibi durumlarda size yardımcı olacak parola yöneticileri mevcuttur. Parola yöneticileri, sizin hatırlamanıza gerek kalmadan farklı siteler üzerinde kullanabileceğiniz güçlü (ve değişik) parolalar oluşturan ve bunları güvenli bir şekilde saklayan yazılımlardır. Parola yöneticileri:

  • insaların tahmin etmesi zor olan güçlü parolalar yaratırlar.
  • birçok parolayı (ve güvenlik sorularının cevaplarını) güvenli bir şekilde saklarlar.

  • parolalarınızın tamamını ana parola (veya anahtar parolası ) kullanarak korurlar.

KeePassXC açık kaynak kodlu ve ücretsiz olan parola yöneticilerine bir örnektir. Bunu isterseniz masaüstü bilgisayarınızda kullanabilir, veya internet tarayıcınıza entegre edebilirsiniz. KeePassXC yaptığınız değişiklikleri otomatik olarak kaydetmez, bu yüzden yaptığınız ancak kaydetmediğiniz bir değişiklikten sonra uygulama çökerse (kapanırsa), yaptığınız değişiklikleri kaybetmiş olursunuz. Uygulamadaki bu özelliği isterseniz ayarlar menüsünden değiştirebilirsiniz.

Bir parola yöneticisinin sizin için doğru bir araç olup olmadığını merak mı ediyorsunuz? Eğer güçlü bir ulus-devletin hedefi haline gelmişseniz, parola yöneticileri sizin için doğru olmayabilir.

Unutmayın:

  • parola yöneticisi kullanmak tek bir hata noktası oluşturur.

  • parola yöneticileri düşmanlarınız için bariz bir hedeftir.

  • araştırmalara göre parola yöneticileri yazılım açıklarına sahip olabilir.

Eğer pahalı dijital saldırılardan yana bir korkunuz varsa, daha düşük teknolojili yöntemlerden faydalanın. Güçlü parolaları parola yöneticilerinin yardımı olmadan, manüel olarak yaratabilir, bu parolaları bir kağıda yazabilir, ve bunları üzerinizde taşıyabilirsiniz.

Bir dakika... Hani parolalarımızı bir kağıda yazmadan aklımızda tutmamız gerekiyordu? Parolalarınızı bir kağıda yazıp, bunları cüzdan gibi bir yerde taşırsanız, parolalarınızı kaybettiğinizde veya çaldırdığınızda en azından bundan haberiniz olur.

Zar Kullanarak Güçlü Parolalar Yaratmak anchor link

Hatırlamanız ve özellikle güçlü olması gereken birkaç parola vardır. Bunlar:

İnsanların kendi başlarına parola yaratmalarıyla alakalı en büyük problemlerden biri, insanların öngörülemeyen, rastgele seçimler yapmak konusundaki zayıflığıdır. Güçlü ve akılda kalan parolalar yaratmanın yollarından biri, birzar ve kelime listesi kullanmaktır. Bu kelimelerin bütünü "anahtar parolanızı" oluşturur. "Anahtar parolası", normal parolalardan daha uzun ve daha güvenli olan parolalara verilen isimdir. Sürücü şifrelemesi ve parola yöneticiniz için en az altı kelimeden oluşan bir anahtar parolası oluşturmanızı tavsiye ediyoruz.

Neden en az altı kelime? Kelimeleri seçmek için neden zar kullanmalıyım? Parolalarınız ne kadar uzun ve rastgele olursa, bilgisayarların ve insanların bunları tahmin etmesi de o kadar zor olur. Tahmin etmesi zor, uzun parolalara neden ihtiyaç olduğuyla alakalı daha detaylı bilgi almak istiyorsanız, linkteki açıklayıcı videomuzu izleyebilirsiniz..

EFF'in hazırladığı kelime listesini kullanarak kendinize bir anahtar parolası oluşturun.

Eğer bilgisayarınıza veya cihazınıza casus yazılım yüklendiyse, bu casus yazılım ana parolanızı girerken sizi izleyebilir ve parola yöneticinizin içeriğini çalabilir. Bu yüzden parola yöneticisi kullanırken bilgisayarınıza kötü amaçlı yazılımların yüklenmediğinden emin olmak oldukça önemlidir.

"Güvenlik Soruları" Üzerine Bir Söz anchor link

Websitelerinin parolanızı unuttuğunuzda kimliğinizi doğrulamak için sorduğu "güvenlik sorularına" karşı dikkatli olun. Bu tarz soruların çoğuna vereceğiniz dürüst cevaplar, azimli saldırganlar tarafından kamuya açık kaynaklardan kolayca bulunabilir ve bu sayede parolanızı tamamen atlatabilirler.

Bunun yerine, kimsenin bilmediği kurgusal cevaplar verin. Örneğin, güvenlik sorusu aşağıdaki sorudan oluşuyorsa:

"İlk evcil hayvanınızın ismi nedir?"

Bu soruya vereceğiniz cevap, parola yöneticinizin rastgele yarattığı bir parola olabilir. Bu kurgusal cevapları parola yöneticinizde saklayabilirsiniz.

Güvenlik sorularını cevapladığınız siteleri hatırlayın ve cevaplarınızı değiştirmeyi düşünün. Farklı websiteleri ve servisler üzerinde aynı parolayı veya güvenlik sorusu cevaplarını kullanmayın.

Parolalarınızı Farklı Cihazlara Senkronize Etmek anchor link

Birçok parola yöneticisi parola-senkronizasyonu özelliği ile parolalarınızı farklı cihazlarda kullanmanıza olanak sağlar. Bu, cihazlarınızın birini kullanarak parolalarınız üzerinde yaptığınız değişikliklerin, diğer cihazlarınıza otomatik olarak yansıtılması anlamına gelir.

Parola yöneticileri, parolalarınızı "bulutta", yani uzak bir sunucuda şifreli olarak saklayabilir. Parolalarınıza ihtiyacınız olduğunda, bu yöneticiler parolalarınızı sunucudan temin eder ve şifrelerini çözerler. Parola saklamak ve senkronize etmek için kendi sunucularını kullanan parola yöneticilerinin kullanımı daha kolaydır, ancak bu yöneticiler saldırılara karşı biraz daha savunmasızdır. Eğer parolalarınız hem bilgisayarınızda, hem de bulutta saklanıyorsa, bir saldırganın parolalarınızı ele geçirmek için bilgisayarınıza sızmasına gerek yoktur. (Saldırganın hedefi ne olursa olsun, parola yöneticinizin ana parolasını tahmin etmelidir.)

Eğer parolalarınızı bulutta saklamak konusunda tereddütleriniz varsa, bu özelliği devre dışı bırakıp parolalarınızı sadece bilgisayarınızda da saklayabilirsiniz.

Her ihtimale karşı parola veritabanınızın yedeğini alın. Cihazınızı çaldırdığınız veya teknik bir problem sebebiyle veritabanınızı kaybettiğiniz durumlarda bu yedek size yardımcı olacaktır. Parola yöneticilerinin çoğunda dosya yedekleme özelliği vardır. İsterseniz bu özelliği, isterseniz de sıradan bir yedekleme uygulamasını kullanabilirsiniz.

Çok Adımlı Doğrulama ve Tek Kullanımlık Parolalar anchor link

Güçlü ve benzersiz parolalar kullanmak, hesaplarınızın kötü aktörler tarafından ele geçirilmesini zorlaştırır. Hesaplarınızı daha da güvenli hale getirmek istiyorsanız, iki adımlı doğrulamayı etkinleştirin.

Bazı servisler, kullanıcıların hesaplarına giriş yapabilmeleri için iki bileşene (bir parola ve ikincil bir etmen) sahip olmalarını zorunlu kılar. Buna iki adımlı doğrulama (ya da 2FA, çok adımlı doğrulama , veya iki adımlı onaylama) denir. İkincil etmen, tek kullanımlık gizli bir kod veya mobil cihazınızdaki bir uygulamanın yarattığı bir numara olabilir.

Mobil cihazınızla iki adımlı doğrulamadan faydalanmanın iki farklı yolu vardır:

  • telefonunuzla güvenlik kodları oluşturan bir uygulama kullanabilirsiniz. Google Authenticator ve Authy bu uygulamalara örnektir. Eğer bu uygulamaları kullanmak istemiyorsanız, YubiKey gibi bir cihaz da kullanabilirsiniz.
  • alternatif olarak giriş yapmaya çalıştığınız servis size güvenlik kodlarını SMS olarak gönderebilir.

Eğer seçme şansınız varsa, iki adımlı doğrulama özelliğini SMS ile değil, telefonunuza yüklediğiniz uygulama ile kullanın. Bir saldırganın SMS mesajıyla alacağınız kodları kendisine yönlendirmesi, uygulamayı aynı kötü amaçla kullanmasına oranla daha kolaydır.

Google gibi bazı servisler, tek kullanımlık parolalardan oluşan bir liste yaratmanıza izin verir. Bu parolalar yazıcıdan çıkarmanız veya bir kağıda yazmanız içindir. Bu parolaların her birini yalnızca bir kere kullanabilirsiniz. Eğer bu parolalardan birini giriş yapmak için yazarken çaldırırsanız, hırsız bu parolayı bir daha kullanamayacaktır.

Eğer haberleşme ağınızı kendiniz veya organizasyonunuz yönetiyorsa, sistemlerinize girişte iki adımlı doğrulamayı etkinleştirecek ücretsiz yazılımlar bulunmaktadır. "Time-Based One-Time Passwords" (Zamana Dayalı Tek Kullanımlık Parolalar) ya da RFC 6238 ismindeki açık standartı entegre eden yazılımlara bakabilirsiniz.

Bazı Durumlarda Parolanızı Beyan Etmeniz Gerekebilir anchor link

Parolaları beyan etme ile ilgili olan yasalar ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Bazı ülkelerde bu talebe karşı yasal olarak mücadele etme şansınız varken, diğer ülkelerde yasal güvenceniz olmadan devlet sizi taleplerini yerine getirmeye zorlayabilir — hatta istenilen parolayı bildiğinizden şüphelenilirse, hapis tehlikesiyle bile karşı karşıya kalabilirsiniz. Fiziksel zarar tehdidi, bir kişiyi parolalarını söylemeye zorlayabilir. Buna ek olarak başka bir ülkeye seyahat ettiğinizde, gümrük görevlileri parolalarınızı beyan etmediğiniz veya cihazlarınızın parolalarını kaldırmayı reddettiğiniz için işlerinizi geciktirebilir, veya cihazlarınıza el koyabilir.

Buna benzer durumlar için Amerika'ya gelirken veya giderken, cihazlarınızın güvenliğiyle ilgili tavsiyelerin yer aldığı bir rehber hazırladık. Diğer durumlarda, başkalarının sizi parolalarınızı vermeniz için nasıl zorlayabileceğini, ve bu taleplere karşı koymanın ne gibi sonuçlar doğurabileceğini detaylıca düşünmelisiniz.