Cep Telefonları: Cep Telefonu Bileşenleri ve Sensörleri

Cep Telefonu Bileşenleri ve Sensörleri anchor link

Aşağıdaki bölümde modern akıllı telefonlarda yer alan ve çevresel bilgileri uygulamalara iletmekle görevli fiziksel anten bileşenlerini ayrı başlıklar halinde detaylandıracağız.

GPS anchor link

Küresel Konumlama Sistemi, diğer adıyla GPS (Global Positioning Sistem), dünyanın herhangi bir yerindeki bir cihazın konumunu çabuk ve doğru bir şekilde bulmasına yardımcı olan bir teknolojidir. Amerikan Devleti'nin kamuya açık bir hizmet olarak sunduğu GPS teknolojisi, uydulardan topladığı sinyalleri analiz ederek çalışır. Bu uyduların GPS kullanıcılarını izledikleri veya GPS kullanıcılarının konumlarını takip ettikleri yanlış bir kanıdan ibarettir. GPS uyduları yalnızca sinyal gönderebilir. GPS uyduları telefonlardan bir sinyal alamaz veya onları takip edemez. Bu uydular ve GPS sistem operatörlerinin herhangi bir kullanıcının veya cihazın o an nerede olduğu, hatta anlık olarak sistemi kaç kişinin kullandığı bilgisini dahi bilmesi mümkün değildir.

Cep telefonları gibi cihazların içinde bulunan GPS alıcıları, farklı uydulardan gelen radyo sinyallerinin geliş hızını hesaplayarak kullanıcılarına konum bilgisini sunar. Bu yüzden GPS uydularının GPS kullanıcılarını takip etmesi teknik olarak mümkün değildir.

Peki GPS uydularının kullanıcıları takip etmesi teknik olarak mümkün değilse, "GPS takibi" nasıl gerçekleştirilir? Bu takip, genellikle kullanıcıların telefonlarına yükledikleri uygulamalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu uygulamalar, telefonun işletim sisteminden GPS'in belirlediği konum bilgisini talep ederler. Bu bilgi talep edildikten sonra, modern telefonlar kullanıcılara uygulamanın bu bilgiye erişmesini isteyip istemediklerini sorarlar. Bu erişim izni verilirse, kullanıcının konum, yani GPS bilgisi internet aracılığıyla başkalarına aktarılır. Telefonlara ek olarak, araba ve akıllı ev hub'ları da GPS bilgisini ağ üzerinden taşıyabilir. Modern telefonların bir çoğu, GPS teknolojisine ek olarak GLONASS (Rusya), BDS (Çin), ve GALILEO (Avrupa Birliği) gibi çok-bantlı konum teknolojilerini desteklemektedir.

Yakın Alan İletişimi (NFC) anchor link

Bu kablosuz, radyo frekans tabanlı tanımlama sistemi modern telefonlarda mevcuttur. Bu teknoloji genellikle temassız mobil ödeme sistemi veya temassız tanımlama sistemi olarak pazarlanır. NFC en fazla 4 santimetrelik bir menzile sahiptir ve aynı anda yalnızca birkaç kilobaytlık veri saklayabilir. NFC teknolojisi aynı zamanda radyo frekansı ile tanımlama, diğer adıyla ise RFID olarak bilinen ve genellikle posterler veya diğer nesneler üzerinde bulunan etiketleri pasif olarak okuyabilme kabiliyetine sahiptir. Bu bilgi önemli bir bilgi, çünkü NFC tek başına dünya üzerindeki konum bilginizi sızdırabilecek bir teknoloji olmasa bile, NFC aracılığıyla temassız bir ödeme yaptığınızda veya bir binaya girdiğinizde, sizin hangi saatte nerede olduğunuzun kaydını tutmaya yardımcı olabilir. NFC teknolojisi, "akıllı ev cihazlarını" açmak ve kapatmak için de kullanılabilir. Eğer bu özellikten rahatsız oluyorsanız, NFC sensörünü cihazınızın ayarlarına girerek kapatabilirsiniz. Android işletim sisteminde bu ayarı Ayarlar > Bağlı Cihazlar > Bağlantı bölümünden kapatabilirsiniz. iOS işletim sisteminde ise NFC'nın kullanımı Apple Pay gibi uygulamalar için sınırlandırıldığından, NFC sensörünü kapatmanın bir yolu yoktur. NFC'nin iOS üzerinde kullanımı oldukça sınırlıdır.

Biyometrik Sensörler anchor link

Telefonlarda GPS, Wi-Fi ya da baz istasyonları kadar bilgi taşımayan başka sensörler de mevcuttur. Aşağıda listeleyeceğimiz sensörler, daha önce bahsettiğimiz sensörlerle ilgili verdiğimiz bilgilere ek olması için verilmiştir. Bu sensörlerin kimliğinizi belirlemede faydalı olacak bilgiler taşıma ihtimali olsa da, yalnızca bu sensörlerden alınan bilgilerle bir kimlik tespiti yapılması ihtimali oldukça düşüktür.

İvmeölçer: Genellikle spor uygulamaları tarafından kullanıcıların ne tür bir aktivite yaptıklarını belirlemede kullanılan bir hareket sensörüdür. Bu sensör navigasyon uygulamaları tarafından seyahat sırasındaki hızınızı ölçmek için de kullanılır. Bilgisayar güvenliği uzmanları tarafından ivmeölçerlerin yakındaki bir bilgisayarın titreşimlerini ve tuş darbelerini %80 oranında bir doğrulukla tespit edebildiği belgelenmiştir. Bu tespitin normal yollarla yapılması oldukça zordur. Telefonunuzu bir çantaya veya cebinize koyarak bunun önüne geçebilirsiniz.

Jiroskop: Cihazın oryantasyonunu ve açısal hızını algılayan bir hareket sensörüdür. Telefonumuzu sürekli hareket ettirdiğimizden, bu sensör sürekli yeni bilgiler toplar. Yapılan araştırmalarda, ses dalgalarını toplayabilme kabiliyetinden ötürü bu sensörün ilkel bir mikrofon olarak kullanılabilme olasılığına dikkat çekilmiştir. Bir odanın derecesi, nem oranı, aldığı ışık seviyesi, basıncı ve bunun gibi bilgileri toplayabilecek çevresel, hareket veya konum bazlı başka sensörler de bulunmaktadır. Bu tür sensörler genellikle düşük enerji kullanan sensörler olduğundan, Konum Takibi servisleri gibi kullanıcıların konumunun belirlenmesinde önemli bir rol oynamazlar. Bu sensörlerin kullanım alanları Android ve iOS işletim sistemlerinde farklılıklar gösterir (bu sensörlerin kullanımı iOS işletim sistemi üzerinde daha kısıtlıdır, çünkü uygulama geliştiricilerinin bu sensörleri kullanabilmeleri için bir gerekçe göstermeleri gerekmektedir). Genellikle uygulamalar bu sensörleri kullanmak için ayrı bir izin talebinde bulunmazlar. Ancak bu sensörlerin topladığı bilgilerin bir kullanıcının kimliğini açığa çıkarabilmesi için, o kullanıcının başka bir aktör tarafından gelişmiş araçlar kullanılarak aktif bir şekilde hedeflenmesini gerektirir.

Dikkat edilmesi gereken diğer sensörler:

• Mıknatısölçer
• Barometre
• Yakınlık sensörü
• Ortam ışığı sensörü
• Soli sensörü (bu sensör Pixel 4 telefonlarına özeldir)
• LiDAR
• U1 çipi (iPhone'a özel bir anten)